به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام علیرضا سبحانی در پاسخ به این سوال که معرفی زائران قبور انبیاء و اولیاء به «قبوریّون» از نظر شرع و قواعد عربی چگونه است؟ آورده است:
در کتابهای وهابیان زائران قبور انبیاء و اولیاء و حتی خاتم پیامبران و جانشینان معصوم او به قبورین معرفی میشوند. حتی نویسنده معروف مصری رشید رضا در تفسیر المنار بیشتر از این واژه در معرفی آنان بهره میگیرد.
سؤال ما این است که آیا چنین معرفی از نظر شرع چه حکمی دارد؟
آیا چنین واژهای در باره آنان از نظر قواعد ادبی صحیح است یا نه؟
درباره سؤال نخست یادآور میشویم معرفی مسلمانان جهان با واژه مذکور نوعی «تنابز به القاب» است مراد از تنابز به القاب معرفی اشخاص با الفاظی که حاکی از یک نوع زشتی و بدی آنها است. قرآن مجید مؤمنان را از چنین معرفیها بازمیدارد و میفرماید: {وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ} .
افراد با ایمان، مؤمنان را با لقبهای زشت معرفی نکنید چنین کاری مایه فسق و زشتی است و اگر چنین کاری انجام دادید از آن توبه کنید.
چنانکه میفرماید {فَأُولَٰئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ}.
و لذا از چنین گروه که یک اقلیت خاصی هستند درخواست میشود در معرفی آنان از این واژه بهره نگیرند و موجبات فسق خود را فراهم نسازند.
و اما از نظر دوم این تعبیر با قواعد عربی سازگار نیست.
توضیح اینکه اگر یاء نسبت بر صیغه جمع وارد شود باید آن را به حالت مفرد برگرداند آنگاه با یاء همراه سازند. مثلاً در همین قبور باید بگویند «قبری» آنگاه برای جمع گفته میشود قبریون نه قبوریون و این قانونی است که علماءادب در باب نسبت به آن تصریح کردهاند از باب نمونه در مورد فرائض به هنگام یاء نسبت میگویند فرضی.
فقط یک صورت استثناء شده و آن جایی که صیغه جمع، حالت جمعی از دست بدهد و حالت علمی به خود بگیرد و به اصطلاح به حالت مفرد در آید ولذا درباره واژه «انمار» که جمع نمر است انماری میگویند چون لقب دادن برخی از طوایف عربی است و نظیر آن واژه انصار است این لفظ هر چند جمع ناصر است ولی به تدریج نوعی حالت علم به خود گرفته و بر گروهی از اصحاب رسول خدا اطلاق میشود و در حال نسبت میگویند انصاری اتفاقاً ابن مالک در الفیه به این قاعده اشاره میکند:
والواحد اذکر ناسباً للجمع *** إن لم یُشابه واحداً بالوضع
قسمت نخست از شعر اشاره به قاعده است و میگوید آنگاه که در فکر نسبت لفظ جمع افتادید حالت مفرد را به یاد آور و یاء نسبت را بر آن وارد کن.
قسمت دوم شعر استثناء را بیان میکند مگر آنجا که این جمع حالت واحد به خود بگیرد چنانکه در دو مثال یاد شده گفته شد.
نتیجه میگیریم معرفی مسلمانان جهان به این لفظ شرعاً و لغتاً جایز نیست و نادرست است .
نظر شما